Home

Trang chủ > Di sản văn hóa > Nhà thờ họ Vũ (nơi thờ Vũ Như Du)

Tên di sản : Nhà thờ họ Vũ (nơi thờ Vũ Như Du)

Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa

Loại di tích : Di tích lịch sử

Sô quyết định : Số 4088/QĐ-UBND

Giới thiệu

Không gian kiến trúc:

Nhà thờ họ Vũ toạ trên vị trí rộng rãi, bằng phẳng bên phía ngoài đê do phù sa sông Mã bồi lắng mà thành, xung quanh là làng xóm. Nhà thờ nhìn về hướng Đông có cấu trúc hình chữ Nhất (-) gồm cổng, sân và từ đường.

Cổng nhà thờ mở ra ở phía trước lên thẳng mặt đê sông Mã đồng thời là tuyến giao thông liên xã, có chiều cao 3,1m, được lợp 2 tầng mái, các đầu mái uốn cong, đỉnh nóc đắp trang trí hình hoa lửa, 2 trụ biểu dựng cách nhau 1,85m thành lối ra vào, đắp nổi đôi câu đối:

Vũ tộc tinh hoa thiên niên

Tử hiếu tôn hiện vạn đại vinh

Tạm dịch:

Tinh hoa của họ Vũ nghìn năm vẫn thịnh

Con cháu thảo hiến vạn đời vẫn vinh quang

Qua cổng nhà thờ là khoảng sân rộng được lát gạch, có chiều rộng 13,5m x 17m. Sân có nhiều cây như đa, si, sấu...thuộc tầng sinh thái cao, toả bóng mát, được quy hoạch từ vài chục năm trước là dấu ấn ghi nhận của đời sống tâm linh của con cháu họ Vũ đối với tiên tổ ở đây.

Làng Chí Cường nằm dọc đê sông Mã nên phải đối mặt với sự xâm nhập của bão, thiên tai. Trong điều kiện đó tác động cơ bản đến kiến trúc các công trình của con người ở đây thì yếu tố bền vững là một điều kiện tiên quyết khi chọn xây dựng từ đường họ Vũ.

Nhà thờ dài 8,6m, rộng 5,4m, 4 vì kèo suốt bằng gỗ gồm 2 vì chia gian và 2 vì hồi, quá giang gối tường, mỗi vì cách nhau 2,7m, tường bít đốc đầu hồi cách mép kèo khoảng 0,5m để tránh bị thấm tường làm hỏng. Mỗi vì đều trốn cột tạo được không gian rộng trong từ đường. Vì kèo được làm bằng gỗ, bào trơn, đóng bén, thượng lương được đỡ bằng đấu bát tỳ lên đỉnh kèo, thông qua hai trụ giá chiêng kết hợp với quá giang để chống đỡ phần mái đảm bảo một kết cấu vững chắc trước bão, kể cả những cơn lụt lội do nước sông Mã dựng trong mùa lũ. Ngói lợp âm dương trên mái vừa đè xuống sườn nhà vừa kết dính với nhau chặt chẽ cùng với hệ thống bờ bao được đắp trang trí cách điệu tạo thành một khối vững bền.

Phía trên chính giữa có bức đại tự: "Nãi Đại Tộc"

Tạm dịch: Tộc lớn

Phần dưới là đôi câu đối:

Hữu tác tiền tu liêm sĩ đức,

Bất vong hậu thế cộng tôn thần

Tạm dịch:

Đời trước luyện rèn nên danh đức

Lớp sau không thể mất hiệu tôn thần.

Kết cấu vững chãi đồng thời dẫn đến hình thức đổi mới kiến trúc hiên, thực chất nhà từ đường không có hiên, bức tường phía trước có chức năng gánh đỡ 4 vì kèo gối lên, đồng thời được xây thẳng chắn tàu mái trước. Phân tường chắn mái được đắp trang trí các ô đối xứng nhau các linh vật như rồng phượng hoặc sen cách điệu, phía dưới viền trang trí hoa văn hình kỷ hà. Ba chuông cửa mở ra với phần sân trước đã là một khoảng không gian đủ rộng rãi, hợp lý để phát huy hết công năng của ngôi nhà. Ở đây người ta có thể hội họp, bàn bạc trao đổi công việc mà không cần vào trong bái đường hoặc đủ chỗ để sắp lễ, chuẩn bị các nghi thức trong các ngày lễ trọng.

Bài trí đồ thờ:

Đồ thờ của nhà thờ họ Vũ được xếp suốt cả 3 gian và 1 đầu hồi gồm: gian giữa là hương án thờ vị tổ họ Vũ. Gian bên phải là hương án thờ các chi họ như Vũ Văn, Vũ Đình, Vũ Duy,...Phía hồi trái là tượng bà cô tổ ngồi trên ngai thờ. Gian thờ bên trái còn lại là bàn thờ Phấn lực tướng quân Vũ Như Du.

Các hương án thờ đều được sơn son thiếp vàng, chạm trổ cầu kỳ hình tứ linh tứ quý, có chiều dài 2,1m, rộng 1,4m, cao 1,2m, phía trên đặt ngai thờ, hạc, bảng chúc văn gỗ, chân nến, mâm bồng và nhiều đồ thờ khác.

Thống kê hiện vật:

01 sắc phong năm Cảnh Hưng 9 (1748).

1 sắc phong năm Khải Định thứ 9 (1924).

01 hòm gỗ dựng sắc cao 0,14m, dài 0,45m, rộng 0,37m.

01 long ngai giao ở cao 0,75m, rộng 0,54m.

02 hạc thờ 0,38m.

02 mâm bằng cao 0,33m, đường kính 0,48m.

02 chân nên gỗ cao 0,44m.

01 bình hương sứ cao 0,15m, đường kính 0,32m.

01 chân đèn gỗ cao 0,44m.

01 bức đại từ tiền đường rộng 0,65m, dài 1,46m.

01 bát hương đá cao 0,28m, rộng 0,20m